English

Δημοσθένης Πρωτοπαπαδάκης (1873-1955), Καθηγητής Σιδηροδρομικής (1908-17 & 1920-48)

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Απείρανθο Νάξου και στη συνέχεια ήρθε στην Αθήνα και τελείωσε το Βαρβάκειο σχολείο. Ήταν αδελφός του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, επίσης καθηγητή της Σχολής και στη συνέχεια πρωθυπουργού. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στην Ecole Nationale des Ponts et Chaussees στο Παρίσι, απ' όπου αποφοίτησε το 1897. Μετά το πέρας των σπουδών του στο Παρίσι μετέβη στην Αιθιοπία (τότε Αβησσυνία), όπου εργάστηκε στη χάραξη της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής της χώρας. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, εργάστηκε στις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων. Διορίστηκε τακτικός καθηγητής στην έδρα Σιδηροδρομικής το 1908. Τον Σεπτέμβριο του 1917, απολύθηκε για πολιτικούς λόγους, επαναπροσλήφθηκε όμως στην ίδια θέση τον Δεκέμβριο του 1920, όπου συνέχισε μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1948. Εκλέχτηκε δύο φορές Κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών (1926, 1930), ενώ διετέλεσε και Πρύτανης του ΕΜΠ (1933-35). Επίσης, διετέλεσε μέλος του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων και μέλος του Συμβουλίου των Σιδηροδρόμων του Ελληνικού Κράτους.

Διαφώνησε με τη μεταρρύθμιση του Πολυτεχνείου που επιχείρησε η διεύθυνση του Άγγελου Γκίνη και παρέμεινε σταθερή αντιπολίτευση σ' αυτή. Άσκησε σφοδρή στον Γκίνη σχετικά με την αναδιοργάνωση του ιδρύματος. Η κριτική εντοπίζεται στην απόκλιση των μεταρρυθμίσεων από το Γαλλικό μοντέλο σπουδών και στην ταύτιση της πλειοψηφίας των καθηγητών με τις βενιζελικής έμπνευσης θέσεις. Στο διάστημα μετά την απόλυσή του το 1917 από το Πολυτεχνείο, εξορίστηκε και φυλακίστηκε στο φρούριο Ιτζεδίν της Σούδας ως βασιλόφρονας και γερμανόφιλος.

Το συγγραφικό έργο του περολαμβάνει το βιβλίο «Σημειώσεις Σιδηροδρομικής» (πρώτη έκδοση 1911) και τα άρθρα «Προς Συμπλήρωσιν και Βελτίωσιν του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου» (Εστία, 1915) και «Απάντησις εις Υπόμνημα του Διευθυντού και Καθηγητών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου» (Εστία, 1915).


Ο Δημοσθένης Πρωτοπαπαδάκης διδάσκει στην αίθουσα 12 του ισογείου του κτηρίου Γκίνη


Επιμέλεια: Δ. Κουτσογιάννης, Δ. Λιάτης, Γ.-Φ. Σαργέντης, 2021. Πηγές: (1) Ν. Κιτσίκης και Ε. Κοκκινόπουλος, "Το Εθνικόν Μετσόβιον Πολυτεχνείον", Τεχνική Επετηρίς της Ελλάδος, ΤΕΕ, Αθήνα 1935. (2) Κ. Η. Μπίρης, "Ιστορία του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου", ΕΜΠ, Αθήνα, 1957 (3) Ι. Αντωνίου, "Οι Έλληνες Μηχανικοί - Θεσμοί και Ιδέες 1900-1940", Βιβλιόραμα, 2006. (4) Wikipedia, (5) Ψηφιακή βιβλιοθήκη ΤΕΕ. Η προσωπογραφία είναι έργο του Α. Γεωργιάδη και υπάρχει στο Αρχείο της παλιάς Πρυτανείας. Η φωτογραφία στο κάτω μέρος είναι ευγενική παραχώρηση της Γεωργίας και της Χριστίνας Μαρκέτου, θυγατέρων του αποφοίτου του 1942 της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών Δημητρίου Μαρκετου.